قسمي از روايات كه ظاهرش مخالف اصول است ولي توجيه‌‌پذير و تأويل‌پذير است
اين است كه وجود مبارك حضرت وارد بهشت شد، از نزديك از جهنم بازديد كرد، يك عده را در حال تنعّم ديد، يك عده را در حال عذاب ديد. پرسيد: اينها چه كساني‌‌اند؟ فرمود: اينها بي‌‌حجابند كه اينطورند، لذا با مو آويخته مي‌‌شوند؛ يا آنها كه دارند عذاب مي‌شوند، رباخوارند كه با اين وضع عذاب مي‌‌شوند.
مرحوم امين‌‌الاسلام مي‌فرمايد كه اينها را ما قبول مي‌كنيم، ولي با تأويل؛ يعني صفت رباخواري اين است، اسم رباخواري اين است، نه شخص رباخوار؛ براي اينكه شخص رباخوار هنوز در دنيا هست؛ هنوز نمرده كه بيايد در جهنم و با اين وضع عذاب بشود.
اما اگر اين را طبق آن آياتي كه در اوايل سوره مباركه «نساء» گذشت، آنطور معنا بكنيم، اين شخص هم‌اكنون در جهنم است منتها نمي‌بيند؛ «الَّذِينَ يَأْكُلُونَ أَمْوَالَ الْيَتَامَي ظُلْماً إِنَّمَا يَأْكُلُونَ فِي بُطُونِهِمْ نَاراً وَ سَيَصْلَوْنَ سَعِيراً» يعني گناهكار هم‌اكنون دارد آتش مي‌خورد. بعضي از بزرگان گفته‌اند اينها كه فتنه‌گرند، داعيه اختلاف دارند؛ وقتي اينها حرف مي‌زنند، ما مي‌بينيم از دهانشان آتش مي‌آيد.
خب اگر كسي اين نگاه را داشته باشد، مي‌گويد: هم‌اكنون او در جهنم است ديگر. اين‌طور نيست كه ما بگوييم اين بايد توجيه بشود؛ يعني صفتِ رباخواري آن است، خير. خود رباخوار هم‌اكنون در جهنم است؛ اين فرد همين كه بدنش سرد شد و قلبش ايستاد، خودش را شعله‌‌ور مي‌بيند. هزاران راز و رمز در قيامت است كه ما به آن دسترسي نداريم.
ما يك جهنم منقولي در قرآن داريم، يك جهنم غيرمنقول. جهنم غيرمنقول همين است كه در سوره قاف فرمود «أَلْقِيَا فِي جَهَنَّمَ كُلَّ كَفَّارٍ عَنِيدٍ» و مانند آن، همان جهنم معهود. يك جهنم منقولي را هم قرآن كريم مشخص كرده كه نقل و انتقال مي‌كنند، جهنم را مي‌آورند، جهنم را مي‌برند. در سوره مباركه فجر «وَ جِي‏ءَ يَوْمَئِذٍ بِجَهَنَّمَ يَوْمَئِذٍ»... آن روز جهنم را مي‌آورند.
در رواياتي كه ذيل اين آيه كريمه وارد شده است، ملاحظه بفرماييد كه فرشتگان الهي با زنجير، جهنم را كشان‌كشان مي‌آورند. اين چه جهنمي است كه منقول است، با زنجير آن را مي‌آورند؟ ما كه دليلي بر نفي اين مطلب نداريم؛ آمنّا و صدّقنا. آن جهنم غيرمنقول سرِ جايش محفوظ است؛ ما هيچ راهي نداريم كه بگوييم جهنم إلا و لابد واحد است، همان‌طوري كه بهشت متعدّد است. در سوره الرحمن مي‌خوانيم «وَ لِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ جَنَّتَانِ» و «وَمِن دُونِهِمَا جَنَّتَانِ»؛ وقتي چندين بهشت هست، خب چندين جهنم هم هست!
اگر قرآن كريم در سوره اعراف فرمود «أُولئِكَ كَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ» اين (معاذ‌الله) تشبيه است يا واقعاً حيوانند؟ واقعاً حيوانند؛ يعني در قيامت به‌صورت حيوان درمي‌آيند. اما الآن چه؟ الآ‌ن هم اگر كسي داراي چشم برزخي باشد، مي‌بيند اينها حيوانند.
وجود مبارك امام باقر(ع) اين كار را كرده، وجود مبارك امام سجاد(ع) اين كار را كرده؛ اين دو امام در صحنه عرفات همين كار را كردند. آن سائل كه عرض كرد: «ما أكثر الحجيج» و أقل الضجيج. فرمود: خير، بگو: «ما أكثر الضجيج و أقل الحجيج»؛ حاجي كم است، ناله زياد است. عرض كرد: اين همه جمعيت در صحنه عرفات، شما مي‌گوييد حاجي كم است؟ حضرت اشاره كرد، چشم برزخي باز شد؛ ديد خيلي‌ها حيوانند. خب كسي كه در برابر امام زمانش بايستد، همين است ديگر.